Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025
Voor bestuurders, managers en beleidsstrategen
Verruim uw denken
Wat onderscheidt macht van gezag? Moet ik verstandig zijn of mijn hart volgen? Wat is eerlijk delen eigenlijk? Hoe weet ik of iets waar is? Welke rol speelt taal in ons denken? Durft u deze vragen aan te gaan?
Hoe vaak neemt u nog de tijd om te twijfelen? Om uw eigen aannames, veronderstellingen en oordelen te onderzoeken? Twijfel is een cruciaal hulpmiddel bij het vergaren van betrouwbare kennis. Maar al te vaak beperken we onszelf door te vertrouwen op ingesleten denkpatronen. Herkent u deze patronen in uw eigen denken?
Filosofische training kan u helpen uw denkvermogen te verruimen en uw verwondering over alledaagse zaken te stimuleren. Ontdek samen met ons de waarde van twijfel, zelfreflectie en de kunst van het bevragen van uw eigen gedachten.
Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025
Deze boeiende en interactieve filosofische trainingsreeks voor bestuurders, managers en beleidsstrategen helpt u om uw denkvermogen te verruimen, zodat u onafhankelijker kunt oordelen, effectiever en bewuster kunt handelen, en uw beslissingen kunt onderbouwen vanuit diverse filosofische perspectieven.
Stap even uit de dagelijkse dynamiek en laat uw denkvermogen groeien, terwijl u geniet van de heerlijke gastronomie op het landgoed van ISVW.
Vier denktrainingen en een slotbijeenkomst:
DENKTRAINING 1 | Macht & Legitimiteit – Wat is het verschil tussen macht en gezag?
DENKTRAINING 2 | Pathos & Logos – Moet ik verstandig zijn of juist mijn hart volgen?
DENKTRAINING 3 | Ethiek & rechtvaardigheid – Wanneer handel ik eerlijk en oprecht?
DENKTRAINING 4 | Kennis & Taal – Hoe komen we tot betrouwbare kennis?
Slotbijeenkomst – Reflectie vanuit de filosofie op je eigen werk/leven
Leerdoelen van deze trainingsreeks:
- U kent verschillende filosofische perspectieven en dat geeft u een ruimere blik op de wereld om u heen.
- U kunt scherpere en betere vragen stellen en onafhankelijker oordelen;
- U kunt effectiever en bewuster handelen en uw keuzes beter onderbouwen vanuit verschillende filosofische perspectieven
“In de filosofische denktrainingen vond ik eindelijk datgene wat ik al jaren zocht, een verrijking voor mijn rol als directeur-bestuurder maar ook als mens. Juist de combinatie van weten en niet weten, mogen twijfelen, praten over de essenties van het leven in een groep onder begeleiding van een zeer boeiende verteller en denker. Een cadeautje vind ik het altijd! “
Jessica van der Bilt – Wulder
Directeur-bestuurder Stichting Netwerk
“By far de leukste opleiding die ik ooit gevolgd heb! Deze eerste kennismaking met de filosofie heeft me een dieper en vooral ook verrassend inzicht over mezelf gegeven. Dit smaakt naar meer.”
Ingrid van der Heijden – Bestuurssecretaris/Teammanager Staf Stedelink
De trainingsreeks Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025 bestaat uit vier tweedaagse denktrainingen en een slotbijeenkomst:
Filosofische denktraining 1 – Macht & Legitimiteit
donderdag 20 maart en vrijdag 21 maart 2025
Wat is het verschil tussen macht en gezag?
Heb je je ooit afgevraagd wat het onderscheid is tussen macht en gezag? Zijn ze twee zijden van dezelfde medaille, of schuilt er een diepgaand verschil in? In de 16e eeuw schreef Niccolo Machiavelli: “Een sterke leider moet leren om niet altijd goed te willen handelen.” Zijn inzichten in de praktische werking van macht zijn nog steeds relevant en waardevol.
Bij deze filosofische denktraining dagen we je uit om samen met ons na te denken over de complexe relatie tussen macht en gezag. Is macht synoniem aan gezag, of zijn er situaties waarin macht zonder gezag kan bestaan, zoals de Franse denker Jean-Jacques Rousseau suggereerde? En wat gebeurt er als er een crisis in legitimiteit ontstaat? We zullen deze vragen verkennen, niet alleen door de lens van historische denkers, maar ook met behulp van inzichten van 20e-eeuwse politieke filosofen zoals Jurgen Habermas en Hannah Arendt.
Dag 1: donderdag 20 maart 2025
- 13:00 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 13:30 uur – Twee denklijnen: Tussen macht & gezag
- 15:00 uur – Het sociaal contract denken van Thomas Hobbes & Jean Jacques Rousseau
- 17:00 uur – Snack
- 17:30 uur – Over macht, gezag en geweld: De politieke filosofie van Hannah Arendt
- 19:30 uur – Afsluiting dag met drie gangen diner
Dag 2: vrijdag 21 maart 2025
- 08:30 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 09:00 uur – Virtú als deugd – Niccolo Machiavelli
- 11:00 uur – De legitimiteitscrisis in de moderne tijd – Jürgen Habermas
- 12:00 uur – Lunch
- 13:00 uur – Aan de slag: ontwerp een machtsvrije dialoog
- 14:30 uur – Einde programma
Filosofische denktraining 2 – Pathos & Logos
woensdag 16 april en donderdag 17 april 2025
Moet ik verstandig zijn of juist mijn hart volgen?
Mogen gevoelens, emoties en sympathie een rol spelen in de keuzes die je maakt in je werk of je leven? Of moet altijd het verstand of het rationele argument de doorslag geven? Het is een lastig dilemma waar je vast regelmatig mee te maken hebt. Wat is rationeel handelen eigenlijk? Is het rationeel om te luisteren naar je gevoel of moet je hiervoor juist je emoties uitschakelen?
Plato stelde dat de mens zich altijd door de rede moet laten leiden. De Britse filosoof David Hume vond juist dat de rede slechts in dienst staat van je passies of emoties. De rede kan ons vertellen hoe je het beste je doelen kunt bereiken, maar niet welke doelen je na moet streven.
Niettemin zijn onze empathische capaciteiten soms grillig en bevooroordeeld. Is het misschien verstandiger om ons verstand te gebruiken en onze emoties even terzijde te schuiven? Of zijn sommige emoties van groter belang dan andere? Naar welke van onze passies we moeten dan luisteren?
Dag 1: woensdag 16 april 2025
- 13:00 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 13:30 uur – Openingsdilemma’s Hoe te kiezen?
- 15:00 uur – Introductie twee denklijnen: pathos en logos
- 16:00 uur – Logos 1: Stoïcijnse levenskunst – De filosofie van het “gelijkmoedig aanvaarden”
- 17:00 uur – Snack
- 17:30 uur – Pathos 1: De tragedie van Antigone – De onmogelijkheid van de juiste keuze.
- 18:30 uur – Wat te doen in je eigen casus?
- 19:30 uur – Afsluiting dag met drie gangen diner
Dag 2: donderdag 17 april 2025
- 08:30 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 09:00 uur – Pathos 2: Je bent pas vrij als je kunt willen wat je wilt – De filosofie van Harry
Frankfurt - 11:00 uur – Wandelopdracht: Wat wil je nou eigenlijk echt?
- 12:00 uur – Lunchbuffet
- 13:00 uur – Logos 2: Jezelf zijn is niet genoeg: Effectief altruïsme – Peter Singer
- 14:30 uur – Einde programma
Filosofische denktraining 3 – Ethiek & Rechtvaardigheid
donderdag 22 mei en vrijdag 23 mei 2025
Moet je te allen tijde de waarheid spreken? Wat houdt eerlijk delen eigenlijk in? Is ongelijkheid in de samenleving toegestaan, en zo ja, in welke mate? Hoe kunnen we bepalen wat de juiste en rechtvaardige keuzes zijn? Moeten we ons richten op de gevolgen van onze daden, of draait het om de goede intenties? Of is iemands verdienste het doorslaggevende element?
Elke dag staan we voor morele kruispunten, waarbij we moeten beslissen wat het juiste is om te doen. We hebben allemaal onze eigen goede bedoelingen en intuïtieve noties van wat juist is. Maar is intuïtie de meest betrouwbare gids, of kunnen we met behulp van rationele argumenten aantonen wat moreel correct is? Vaak bevinden onze keuzes zich in een grijs gebied, waar we moeten afwegen en overwegen. Getuigt het ‘altijd aan de veilig kant blijven’ eigenlijk wel van morele moed?
Dag 1: Donderdag 22 mei 2025
- 13:00 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 13:30 uur – Twee denklijnen: plichtethiek & gevolgenethiek
- Aandacht voor onder andere John Stuart Mill en Immanuel Kant.
- 17:00 uur – Snack
- 17:30 uur – Hoe word je een rechtvaardig persoon? – De deugdethiek van Aristoteles
- 19:30 uur – Afsluiting dag met drie gangen diner
Dag 2: Vrijdag 23 mei 2025
- 08:30 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 09:00 uur – Oefening: Wat is eerlijk delen eigenlijk?
- 10:00 uur – Het liberalisme en ‘A Theory of Justice’ van John Rawls: Wat zijn rechtvaardige principes vanachter een “veil of ignorance”
- 12:00 uur – Lunchbuffet
- 13:00 uur – Kritiek op het liberalisme – O.a. aandacht voor Martha Nussbaum en Alasdair MacIntyre
- 14:30 uur – Einde programma
Filosofische denktraining 4 – Kennis & Taal
woensdag 25 juni en donderdag 26 juni 2025
Hoe komen we tot betrouwbare kennis?
Voor bestuurders, managers en strategen is het nemen van beslissingen op basis van betrouwbare kennis van cruciaal belang. Maar wanneer kunnen we eigenlijk zeker zijn van wat we denken te weten? De grondlegger van de westerse filosofie, Socrates, benadrukte dat twijfel essentieel is voor het vergaren van wijsheid. “Menen te weten is het grootste obstakel in het vergaren van kennis,” stelde Socrates terecht.
Kritisch denken is echter geen aangeboren vaardigheid. In deze denktraining duiken we dieper in de vraag waarom mensen de neiging hebben om onjuiste ideeën op een slimme manier te rationaliseren. Wat drijft dit gedrag en hoe kunnen we dit voorkomen?
Tevens onderzoeken we de cruciale rol van taal in het verwerven van kennis. Middels discoursanalyse ontrafelen we mondelinge, schriftelijke en andere taaluitingen om hun verborgen (politieke) lading te begrijpen. We zullen zelfs onze eigen teksten onder de loep nemen om bewust te worden van de impliciete betekenis die schuilgaat achter vaak ogenschijnlijk onschuldige bewoordingen.
- 13:00 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 13:30 uur – Openingsdilemma’s: Wanneer weet je iets?
- 14:00 uur – Socrates – Weten wat je niet weet
- 14:30 uur – Valkuilen van ons denken – Over de kracht van kritisch denken
- 17:00 uur – Snack
- 17:30 uur – Aristoteles – Een oefening in drogredenen
- 19:30 uur – Afsluiting dag met drie gangen diner
Dag 2: Donderdag 26 juni 2025
- 8:30 uur – Inloop met koffie/thee, cake
- 9:00 uur – Hoe krijgt taal betekenis?
- 10:00 uur – Ludwig Wittgenstein: Over logica, betekenis en taalspelen
- 11:00 uur – Hoe neutraal is de taal? Michel Foucault over taal, macht en disciplinering
- 12:00 uur – Lunchbuffet
- 13:00 uur – Aan de slag met een discoursanalyse: onderzoek je “eigen tekst” op machtsuitingen, verborgen betekenissen en politieke ladingen.
- 14:30 uur – Afsluiting denktraining
Slotbijeenkomst
woensdag 2 juli 2025 | Reflectie vanuit de filosofie op je eigen werk/leven
De Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025 vinden plaats op:
- DENKTRAINING 1 – donderdag 20 maart en vrijdag 21 maart 2025
- DENKTRAINING 2 – woensdag 16 april en donderdag 17 april 2025
- DENKTRAINING 3 – donderdag 22 mei en vrijdag 23 mei 2025
- DENKTRAINING 4 – woensdag 25 juni en donderdag 26 juni 2025
- SLOTBIJEENKOMST – woensdag 2 juli 2025
Dag 1 is van 13:00 -19:30 uur, aansluitend diner | Dag 2 is van 8:30 -14:30 uur | De slotbijeenkomst is van 13:00 -19:30 uur aansluitend diner
Locatie
De trainingen van OVERDENKWERK vinden plaats op het prachtige Landgoed ISVW (Internationale School voor de Wijsbegeerte) in Leusden.
Doelgroep: Bestuurders, managers of beleidsstrategen van overheden, maatschappelijke organisaties of het bedrijfsleven. Of andere professionals die op strategisch niveau opereren, zoals toezichthouders, bestuurssecretarissen of beleidsadviseurs, -medewerkers).
Permanente educatie: OVERDENKWERK voldoet aan alle eisen van het NRTO-Keurmerk en is hiermee geaccrediteerd als instelling voor permanente educatie. De trainingsreeks levert bestuurders en commissarissen van woningcorporaties 45 PE punten op.
Schoolleidersregister PO: De trainingsreeks Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025 is opgenomen in het professionaliseringsaanbod van het schoolleidersregister PO.
Duur: 4 tweedaagse trainingen en 1 slotbijeenkomst. Dag 1 is van 13:00 -19:30 uur, aansluitend diner | Dag 2 is van 8:30 -14:30 uur | De slotbijeenkomst is van 13:00 -19:30 uur aansluitend diner
Studieduur en -belasting
De studiebelasting is 3-4 uur voorbereiding per sessie. De netto studietijd is 11 uren per denktraining. In totaal kent de trainingsreeks, inclusief voorbereiding, een studiebelasting van circa 60 uur.
Voorkennis
Bent u al langer geïnteresseerd in filosofie en wilt u zich hier graag eens in verdiepen, dan heeft u de juiste motivatie. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Het werk- en denkniveau is HBO.
Kosten
U kunt de hele trainingsreeks volgen voor een gereduceerd bedrag van 3975 euro. Inschrijven voor aparte denktrainingen is ook mogelijk. De kosten voor losse denktrainingen bedragen 1250 euro.
- De trainingsprijzen zijn vrijgesteld van btw.
- Alle prijzen zijn inclusief drie gangen diner (dag 1), een lunchbuffet (dag 2) en trainingsmateriaal.
- Inschrijven voor aparte denktrainingen is mogelijk (behalve de slotbijeenkomst).
- U kunt optioneel een hotelkamer inclusief ontbijt bijboeken voor 123,50 euro per nacht (incl. btw).
Overtuig uw werkgever met de voordelen voor de organisatie
- Een tastbaar bewijs van verdieping en verbreding van uw kennis.
- Inspirerend en interactief onderwijs van hoog niveau, met professionals uit uw vakgebied.
- Werken aan verdieping met gerenommeerde wetenschappers van diverse universiteiten, waaronder de Universiteit van Tilburg, de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit Antwerpen en de Radboud Universiteit Nijmegen. Samen met diverse praktijkprofessionals bieden zij een interessante mix van wetenschap en praktijkervaring.
Studiemateriaal
Voorafgaand aan elke module worden teksten en andere relevante media beschikbaar gesteld.
De Filosofische Denktrainingen Voorjaar 2025 gaan door wanneer er minimaal 8 deelnemers zijn. Het maximaal aantal deelnemers is 15.
Voorwaarden
Bij elke inschrijving van een training of leergang van OVERDENKWERK gelden de algemene voorwaarden van het NRTO Consumenten voor Particulier Onderwijs en Opleidingen.
Docenten
Wij werken met gerenommeerde wetenschappers van diverse universiteiten, waaronder de Vrije Universiteit Amsterdam, Tilburg University, de Universiteit Antwerpen en de Radboud Universiteit Nijmegen. Samen met diverse praktijkprofessionals bieden zij een interessante mix van wetenschap en praktijkervaring.
Als hoofddocent aan deze trainingsreeks zijn verbonden onder anderen:
Jeroen Flipse
Jeroen Flipse is filosoof, trainer en initiatiefnemer van OVERDENKWERK. Als filosoof is hij bewapend met de gedachten van een breed scala aan filosofen, waaronder Socrates, Plato, Aristoteles, Epicures, Hume, Kant, Nietzsche, Wittgenstein, Sartre en Frankfurt. Hij heeft bijdrages geleverd aan het ISVW (Internationaal Instituut voor de Wijsbegeerte), de BlomBerg Society en het NCD (Nederlandse vereniging van Commissarissen en Directeuren).
Johan Braeckman
Johan Braeckman is als hoogleraar wijsbegeerte verbonden aan de Universiteit Gent en was ook Socrates Hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek focust op diverse vormen van irrationalisme, denkfouten en de culturele implicaties van de wetenschappen. Behalve artikelen in wetenschappelijke tijdschriften publiceerde hij ook boeken en hoorcolleges, onder meer over de geschiedenis van de wijsbegeerte, Darwin en de evolutietheorie en de mogelijkheden van het kritisch denken.
Henk den Uijl
Dr. Henk den Uijl is als filosoof verbonden aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB). Hij is daar co-decaan, docent en onderzoeker. Hij studeerde af op het denken van Emmanuel Levinas, en heeft in zijn proefschrift zich verder verdiept in de traditie van de fenomenologie en wijsgerige hermeneutiek. Hij gebruikt dit vooral om na te denken over politiek, democratie en goed bestuur.
Rob Janssens
Rob Janssens (drs.) studeerde politieke en sociale filosofie. Deze achtergrond helpt hem om concrete vraagstukken van publieke organisaties op een andere manier te bekijken. De communicatieve theorie van Jürgen Habermas en de machts- en disciplineringstheorie van Michel Foucault zijn daarbij belangrijke inspiratiebronnen. De kracht van Rob Janssens is dat hij goed de verbinding weet aan te brengen tussen de concrete werkelijkheid en abstracte beschouwingen daarover.
Pieter Wijnsma
Pieter Wijnsma is als netwerkpartner verbonden aan Governance Support. Hij heeft zo’n dertig jaar ervaring als manager en bestuurder (in de openbare) gezondheidszorg. Hij is al vele jaren actief als docent en moderator in opleidingen voor
toezichthouders, bestuurders, hogere leidinggevenden en medisch
specialisten, onder meer rond het thema ethiek.
Een uitgebreide beschrijving van de trainers vindt u hier.
“Heel boeiend gebracht! Ik heb alles opgezogen. Ga er nog lang van nagenieten/herkauwen.
Ik ben zo geïnspireerd geraakt dat ik ook mijn medewerkers laat oefenen met bijvoorbeeld deugden: er aan groeien of constateren dat het in het handelen zichtbaar is.”
Hetty Hospes – van Rijn – Directeur Vrije School de Es
DENKTRAININGEN VOORJAAR 2025
DENKTRAINING 1 – donderdag 20 maart en vrijdag 21 maart 2025
DENKTRAINING 2 – woensdag 16 april en donderdag 17 april 2025
DENKTRAINING 3 – donderdag 22 mei en vrijdag 23 mei 2025
DENKTRAINING 4 – woensdag 25 juni en donderdag 26 juni 2025
SLOTBIJEENKOMST – woensdag 2 juli 2025
Dag 1 is van 13:00 -19:30 uur, aansluitend diner | Dag 2 is van 8:30 -14:30 uur | De slotbijeenkomst is van 13:00 -19:30 uur aansluitend diner
“Het volgen van de Filosofische Denktrainingen heb ik ervaren als een cadeautje aan mezelf. Op een mooie locatie met inspirerende trainers krijg je volop de gelegenheid om eens anders te kijken naar en na te denken over wat je dagelijks bezighoudt.
Aan de hand van thema’s word je meegenomen in de denkbeelden van de belangrijkste filosofen en sta je stil bij de betekenis hiervan voor eigen leven en werk.
De diversiteit in achtergronden van deelnemers was daarbij heel waardevol. De bijdrage van iedereen in discussies, stimuleerde mij om nog meer met een andere bril naar vraagstukken in mijn persoonlijke leven en werk te kijken.
Kortom: een training die je scherp houdt!”
Ervaring van: Carmen Kortekaas – lid Auditteam verificatieaudits Schoolleidersregister PO
Ervaringen van Irma
Investering
Duur: 4 tweedaagse trainingen en een slotbijeenkomst | Bekijk het programma
Prijs: Per denktraining | € 1.250,00 (btw vrij)
Hele trainingsreeks | € 3.975,00 (btw vrij)
Hotelarrangement | € 123,50 per training (incl. btw)
Resultaat: Certificaat en 45 PE punten: Bekijk alle praktische informatie
Brochure downloaden
Vraag met een klik op de knop een gratis brochure aan.